این مرگ دسته‌جمعی آبزیان در دریاچه حائل بین منازل مسکونی بندرماهشهر و مجمتع های پتروشیمی رؤیت شده است. این احتمال وجود دارد که بدلیل توان و سرعت بالای جزر و مد در قسمت های آزاد خورموسی، نشت احتمالی مواد سمی و مرگ آبزیان به راحتیِ دریاچه حائل که محیطی بسته و بدون موج دارد، قابل رؤیت نباشد. پس امکان اجتماع لاشه های آبزیان در گستره پهناور خور که محل عبور کشتی های اقیانوس پیما است، بصورتی که به شکل ویژه ای قابل ملاحظه باشد، وجود ندارد.

در بررسی و آزمایشات اولیه وجود ماده شیمیایی نیترات آمونیوم در محیط زیست را علت مرگ آبزیان دانسته اند و نماینده مجلس در مصاحبه ای رسمی نسبت به نشت این ماده خطرناک به محیط زیست منطقه اذعان نموده است.

لذا فرضیه ی نشت این ماده شیمیایی مضر و منفجره، ضرورت توجه ویژه و بررسی موضوع را از جنبه ی زیست محیطی و پدافند غیرعامل دوچندان می کند.

به نظر می رسد بررسی و نظارت بر رفتار مجموعه صنعتی تولید کننده، خط تولید، محل نگهداری و دپو، شیوه ی استاندارد و مقدار مجاز انبار، شیوه و محل دفع پساب، دستورالعمل های ویژه ی حمل و انتقال و مواردی از این دست؛ به علاوه ی کشف علت راهیابی مواد شیمیایی به محیط زیست منطقه و شناسایی عامل یا عاملین؛ مستلزم تشکیل کمیته ای ویژه و اعزام تیمی مستقل و فرا منطقه ای متشکل از متخصصین HSE و محیط زیست، کارشناسان پدافند غیرعامل، مواد ناریه و حقوق برای تحقیق و برسی همه جوانب می باشد.
که بنا بر اهمیت منطقه و موضوع فوق، دور از ذهن به نظر نمی رسد که این مهم(تشکیل کمیته و تیم فرامنطقه‌ای و برسی موضوع) در سطح وزیر، معاون رییس جمهور و یا ربیس قوه مجریه و با دستور و دخالت مستقیم این مدیران کلان و بالادستی اتفاق بیفتد.

نیترات آمونیوم ماده شیمیایی سمی و قابل اشتعال و انفجار است که از آن در ساخت کود شیمیایی، مواد منفجره، تولید آنتی بیوتیک و مخمر و همچنین در ساخت کبریت و آتش‌بازی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آمونیوم نیترات یکی از قوی‌ترین بمب‌های دست‌ساز محسوب می شود که ساخت آن به آسانی امکان‌پذیر بوده و استفادهٔ آن نیز راحت است.
پس از آنکه یک بمب گذاری در اوکلاهما در سال ۱۹۹۵ منجر به کشته شدن ۱۶۸ تن شد؛ و مشخص شد بمب حاوی نیترات آمونیوم بوده، این ماده شیمیایی را به اسم بمب اوکلاهاما می شناسند.

در سال ۲۰۱۳ نیز، یک انفجار در یک کارخانه کود در غرب تگزاس رخ داد و منجر به کشته شدن ۱۴ تن و نزدیک به ۲۰۰ مجروح شد و پس از آن محققان دریافتند که این انفجار ناشی از نیترات آمونیوم بوده است.

ویدئویی از توان انفجاری و تخریبی نیترات آمونیوم(فقط حدود ۱۰ الی ۲۰ کیلوگرم):

کارشناسان، نیترات آمونیوم را علت انفجار بزرگ بندر بیروت در تابستان سال ۲۰۲۰ می دانند. انفجار بسیار قدرتمند بندربیروت باعث کشته شدن ۲۲۰ نفر و زخمی شدن حدود ۷۰۰۰ نفر و مفقود شدن بیش از ۱۱۰ نفر شد و همچنین بر اساس اعلام فرمانداری بیروت، بیش از ۳۰۰ هزار نفر بر اثر این حادثه بی‌خانمان شده‌اند. شدت انفجار (معادل حدود ۱۰۰۰ تن تی‌ان‌تی) به حدی بود که به عنوان یکی از قوی‌ترین انفجارهای غیرهسته‌ای تاریخ جهان محسوب می‌شود.

تصویری از بندربیروت پس از انفجار سال ۱۳۹۹

عوارض استنشاق، خوردن و بلعیدن نیترات آمونیوم: سوزش گلو، تنگی نفس و خفقان، سوزش و سرخی چشم، سرگیجه، درد شکم، استفراغ، اسهال خونی، ضعف و گرفتگی عضلات.
ورود این ماده به بدن از راه بلع باعث ایجاد متهموگلوبینمی می‌شود که به دلیل کمبود اکسیژن در خون در نهایت منجر به سیانوز خواهد شد.
/✍️نیما قاسمی

ویدئویی از مرگ آبزیان در بندرماهشهر: